1. Quy tắc 25%
Quy tắc này không áp dụng tại những bậc dưới cùng của chiếc thang kinh tế. Nơi có một thực tế duy nhất là người càng nghèo càng phải dùng nhiều phần thu nhập hơn để trang trải nơi ăn chốn ở và dịch vụ cơ bản.
Theo một số chuyên gia nhà ở, nhà cho thuê sẽ nằm ở mức khả chi của một hộ gia đình nếu giá thuê không vượt quá 25% thu nhập hàng tháng.
2. Đối với chủ nhà cho thuê
Mức giá áp dụng đối với người cho thuê đóng vai trò quan trọng trong các quyết sách thiết lập, mở rộng hay tạm ngừng hoạt động kinh doanh.
Nếu mức giá thuê quá thấp, điều đó có thể ảnh hưởng tới chất lượng nhà thuê vì chủ nhà sẽ không đủ tiền đầu tư vào bảo quản duy trì, cải tạo tiện nghi và sửa chữa đồ dùng khi hỏng hóc.
Còn nếu chi phí thuê trọ quá cao, nhiều nguy cơ các phòng trọ đó bị bỏ trống không ai thuê hoặc người đi thuê sẽ tìm nơi khác rẻ hơn, hoặc bị đuổi đi khi không còn khả năng thanh toán.
Nhiều chủ nhà sẵn sàng cho thuê với giá thấp một chút bằng cách xây nhà cho thuê giá rẻ bởi họ xem nhà cho thuê như một hình thức đầu tư dài hạn và giá trị khoản đầu tư này sẽ tăng lên. Vì giá thuê nhà có liên hệ mật thiết tới thu nhập thực tế của người đi thuê, chủ nhà sẽ thiệt thòi khi thu nhập của người đi thuê bị giảm sút và họ khó lòng tiếp tục trả tiền thuê.
Trong những trường hợp như vậy, chủ cho thuê đứng trước quyết định khó khăn: nên chấm dứt hợp đồng thuê nhà với những khách hàng này (và từ bỏ cơ hội kiếm thêm thu nhập) hay tiếp tục cho thuê với hi vọng số tiền còn thiếu sẽ được thanh toán bù về sau.
3. Các chuyên gia về nhà cho thuê lý giải
Thường mức thu nhập tháng hợp lý từ việc cho thuê một phòng trọ khoảng 1% giá bán thị trường của phòng trọ đó. Một thực tế là giá thuê gắn với giá bất động sản. Có nghĩa tiền thuê sẽ tăng khi đất tăng giá hay khi các lực lượng kinh tế vĩ mô tác động đến giá nhà. Những lực lượng thị trường này có thể và trên thực tế đang đẩy nhà cho thuê chính quy vượt khỏi tầm tay của hầu hết hộ nghèo.
Điều đó lý giải tại sao một tỷ lệ lớn nguồn cung nhà cho thuê tại các đô thị Châu Á lại nằm trong nhóm không chính quy ở các khu ổ chuột và những vùng định cư bất hợp pháp. Bởi khi được xây bên ngoài hệ thống chính quy, cho dù có nhiều khiếm khuyết. Loại nhà đó vẫn có ưu điểm lớn là vừa túi tiền của đối tượng thuê trọ.
4. Kiểm soát giá thuê
Kiềm chế giá là biện pháp đôi khi được đưa ra nhằm duy trì giá thuê thấp đặc biệt trong các thời kỳ xảy ra lạm phát. Một số người tán thành, nhưng cũng không ít người phản đối biện pháp này.
Những người ủng hộ cho rằng việc kiểm soát giúp bảo đảm giá thuê nhà luôn phù hợp với những người đi thuê bình thường và tránh việc tăng giá đột ngột bởi những chủ nhà ham làm giàu trong việc xây nhà cho thuê phòng trọ.
Tuy nhiên một số người phản đối cho việc này. Bởi theo họ, kiểm soát giá hạn chế các khoản đầu tư mới phát triển nhà trọ. Góp phần đẩy nhiều người đi thuê tiềm năng ra khỏi thị trường.
Lấy ví dụ tại Mumbai, nơi các điều luật kiểm soát giá hà khắc hạn chế tối đa khả năng tăng giá tiền thuê hay chấm dứt hợp đồng cho thuê của chủ nhà. Vì thế thị trường nhà cho thuê dường như không hoạt động.
Tại Bangkok, nơi không hề áp dụng bất kỳ biện pháp khống chế nào. Nhưng lại tồn tại một thị trường nhà cho thuê làm ăn phát đạt, dành cho mọi đối tượng thu nhập khác nhau trong xã hội.
Nguồn: Unhabitat.org
